Pszczoła to jedyny owad, którego wytwarzaną dla siebie żywność zjada człowiek. Pszczoła robotnica może wyprodukować w swoim życiu miód w ilości 1/12 łyżeczki od herbaty. Pszczoły robotnice to dziewczyny. Królowe pszczoły mogą żyć do 5 lat, składają około 3 000 jaj dziennie. Pszczoła podczas lotu zużywa 2 mg cukru/1 km.
Dla większości ludzi słowo "pszczoła" wyczarowuje obraz pszczoły miodnej. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że istnieją inne rodzaje pszczół. Jednak w Ameryce Północnej istnieje ponad 4000 różnych gatunków rodzimych pszczół i wszystkie one są zapylaczami istotnymi dla naszego ekosystemu. Kiedy uświadomisz sobie ich istnienie, zabawnie jest ich szukać. Uwielbiam przeszukiwać okoliczne ogrody i dzikie przestrzenie w poszukiwaniu różnych pszczół na wiosnę, kiedy są one najbardziej aktywne i często dokumentuję swoje znaleziska za pomocą zdjęć. Jednak pszczoły nie są jedynymi brzęczącymi zapylaczami, które odwiedzają kwiaty, a wiele z tych owadów nosi słynne paski pszczół miodnych. Jak więc można stwierdzić, czy widzisz pszczołę miodną, rodzimą pszczołę, osę czy muchę? Przeczytaj dalej dla laikowatego przewodnika do identyfikacji zapylaczy. Muchę czy pszczołę? Muchy są najłatwiejsze do odróżnienia od pszczół, więc zaczniemy od nich, ale pamiętaj, że zawsze są wyjątki od tych zasad. Wszystko co mogę zrobić, to podać kilka ogólnych wytycznych. Możesz być zaskoczony wiedzą, że muchy w ogóle odwiedzają kwiaty, ale wiele gatunków much to ważne zapylacze. W rzeczywistości zapisy kopalne wskazują, że muchy były jednymi z pierwszych zapylaczy ponad 150 milionów lat temu. Pierwszą rzeczą, którą sprawdzam, gdy chcę wiedzieć, na jakiego rodzaju owada patrzę, są oczy. Pszczoły mają zgrabnie owalne oczy po bokach głowy, natomiast muchy mają duże, okrągłe, prawie wybrzuszone oczy. Oczy much są bardziej zorientowane do przodu i mają tendencję do tworzenia większości głowy. Drugą rzeczą, której należy szukać, są skrzydła. Pszczoła ma dwa zestawy skrzydeł, podczas gdy mucha ma tylko jedno. Pszczoła składa skrzydła nad sobą na plecach, podczas gdy mucha trzyma skrzydła rozłożone na zewnątrz. Kolejną cechą, którą należy sprawdzić, są włosy. Pszczoły mają zwykle dużo więcej włosów, często są wręcz rozmyte, podczas gdy muchy mają tylko skąpe włosy i zazwyczaj są grubsze. Chociaż niektóre muchy mają dość dużo włosów. Muchy mają krótkie, sztywne anteny, które nie zawsze są widoczne, podczas gdy pszczoły mają długie, cienkie anteny. Muchy nie zbierają i nie przenoszą pyłku na nogach ani pod brzuchem, tak jak robią to pszczoły. Najlepiej nie polegać na kolorach i oznakowaniach, ponieważ wiele much celowo naśladuje ubarwienie pszczół. Nazywane są one mimikami pszczół. Naśladownictwo jest strategią przetrwania opracowaną w celu naciągnięcia drapieżników na myślenie, że mogą użądlić, kiedy nie mogą. Spójrz na powyższe zdjęcia. Wszystkie one są muchami, które wyewoluowały, by wyglądać jak pszczoły, ale wszystkie mają duże, rozłożyste skrzydła i sztywne anteny, które opisałem. Osa czy pszczoła? Osy są bliżej spokrewnione z pszczołami, a różnice między nimi są bardziej subtelne. Tak jak w przypadku much, zawsze są wyjątki od bardzo ogólnych wytycznych wymienionych poniżej. Pomimo złej reputacji, osy są owadami pożytecznymi. W dorosłej postaci są zapylaczami, które żerują na nektarze, ale polują również na inne owady, by nakarmić swoje młode. Żywią się pająkami, gąsienicami, mrówkami, pszczołami i muchami. Osy mają inny kształt niż pszczoły. Są długie, chude i wąskie. Często osy mają bardzo cienkie bokobrody, podczas gdy pszczoły mają tendencję do bycia bardziej okrągłymi. Chociaż istnieją gatunki pszczół, których cienkie ciała są bardzo cienkie jak osy. Zarówno osy jak i pszczoły mają 4 skrzydła, ale skrzydła osy są długie i smukłe, podczas gdy skrzydła pszczół są krótsze i bardziej kształtne. Są też osy i pszczoły w pewnym stopniu ubarwione krzyżówką, ale generalnie osy mają zazwyczaj ostrzejsze wzory i odważniejsze kolory. Często są to jasne kolory, takie jak czerwony lub żółty, a niektóre mają bardziej skomplikowane oznaczenia, takie jak paski w kształcie litery V lub kropki i paski razem. Pszczoły mają na ogół bardziej stonowane palety kolorów i większość z nich ogranicza się do pasków, jeśli chodzi o oznaczenia. Chociaż istnieją pszczoły metalicznie zielone lub niebieskie, trzmiele i kukułki o jaskrawo zabarwionych kolorach mają pewne bardzo podobne do osy oznaczenia i ubarwienie. Niektóre gniazda osy mogą być mylące, ponieważ mają podobny wzór jak grzebień pszczoły miodnej, ale gniazda osy są zazwyczaj bardzo małe w porównaniu z gniazdami pszczół miodnych, mniej więcej wielkości otwartej dłoni przy ich największym. Są one również szare zamiast białych, żółtych lub brązowych w plastrach miodu. Gniazda os mają również mniej mieszkańców niż ule. Co to za pszczoła? Z ponad 4,000 gatunków pszczół w Ameryce Północnej identyfikacja jest niezwykle trudna! Dzięki uważnej obserwacji można na ogół odgadnąć, jaki typ pszczoły znalazłeś, ale nawet eksperci mogą się mylić. Nie będę twierdził, że jestem ekspertem w tej dziedzinie, ale dobrze się bawię, ćwicząc! Oto ogólny przewodnik po niektórych z najczęściej spotykanych pszczół. Pszczoły miodne vs. Rdzenne pszczoły. Pszczoły miodne są wyjątkowe wśród pszczół, ponieważ żyją w dużych koloniach i funkcjonują jako superorganizm, gdzie jak większość rodzimych pszczół są samotne. Niektóre samotne pszczoły są przezroczyste i lubią gniazdować obok siebie - w sąsiedztwie pszczół! Podczas gdy inne żyją w małych, typowo rocznych koloniach, jak trzmiele. W przeciwieństwie do pszczół miodnych potrafię rozpoznać rodzime pszczoły po sposobie, w jaki latają. Pszczoły miodne są powolnymi, prawie leniwymi muchami, podczas gdy rodzime pszczoły latają tak szybko, że ledwo można je zobaczyć. Również rodzime pszczoły znacznie szybciej poruszają się po kwiatach, co sprawia, że ich identyfikacja jest jeszcze trudniejsza. Inną sztuczką rozpoznawania w locie jest to, że pszczoły miodne latają z tylnymi nogami zwisającymi w dół, podczas gdy tubylcy mają tendencję do chwytania ich w górę. Pszczoły miodne przenoszą pyłek w kulkach na swoich tylnych nogach (spodnie z pyłkiem!), podczas gdy inne pszczoły wykorzystują tę samą metodę do transportu pyłku, jest to jeden ze sposobów na zawężenie możliwości przy próbie identyfikacji pszczoły. Pszczoły miodne występują w różnych kolorach, od złoto-blondowego do prawie całkowicie czarnego. Do identyfikacji pszczół miodnych nie należy polegać wyłącznie na kolorze. Pszczoły miodne będą pożywiać się przez cały rok, jeśli pogoda na to pozwoli, podczas gdy większość innych gatunków pszczół występuje tylko wiosną i latem. Trzmiele Trzmiele są prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnymi pszczołami rodzimymi, ale inne gatunki o podobnej wielkości są często mylone z trzmielami. Jak więc można stwierdzić, czy patrzy się na trzmiele? Trzmiele mają solidne, rozmyte ciała, a ich rozmiary wahają się od średnich (nieco większych od pszczoły miodnej) do bardzo dużych (mniej więcej wielkości kciuka człowieka). Są one w większości czarne i często mają kontrastujące paski lub plamy w kolorze żółtym, białym lub pomarańczowym. Pszczoły miodne, podobnie jak pszczoły miodne, przenoszą pyłek w dużych kulach na swoich tylnych łapach. Trzmiele mają roczne rodziny i można je znaleźć w okresie kwitnienia, od wiosny do jesieni. Carpenter Bees Stolarzec może być tak duży jak trzmiel, ale samice nie są tak rozmyte. Samice są zazwyczaj czarne i mają metaliczny połysk. Samce są zazwyczaj pomarańczowe lub mają na sobie trochę pomarańczowego lub żółtego koloru. Pszczoły karpiowate tworzą swoje gniazda, wiercąc płytkie tunele w martwym drewnie. Squash Bees Samce pszczół Squash lubią przebywać w kwiatach squasha i czasami śpią w nich z kilkoma innymi samcami. Są średniej wielkości i wytrzymałe w kształcie o jasnobrązowym i czarnym zabarwieniu. Pszczoły długorogie (Long-horned Bees) Nazwane dla efektownych długich anten samców, samice będą miały anteny o skromniejszej długości. Samce używają swoich długich anten do głaskania samic podczas godów. Są one średniej wielkości i mają solidny kształt. Sweat Bees Pszczoły potowe są zazwyczaj malutkie i często są pomijane ze względu na swój rozmiar. Zazwyczaj mają ciemny kolor, ale niektóre są jaskrawo metalicznie zielone! Mają smukłe ciała. Pszczoły Leafcutter Pszczoły ścinające liście przeżuwają części liści do wykorzystania w materiałach do gniazdowania. W przeciwieństwie do innych pszczół, przechowują pyłek pod brzuchem, gdzie znajduje się gruba mata włosowa, zwana scopa. Ich brzuchy są krótkie, trójkątne i często wywrócone do góry. Mason Bees Pszczoły masońskie są od dużych do małych, mają mocne ciała i wyraźnie okrągłe głowy. Samce mają czasem gęste wąsy. Zazwyczaj jest to ciemny, metaliczny niebieski, ale może być również zielony. Gnieżdżą się one w istniejących zagłębieniach i otworach w drewnie. Pyłek jest przenoszony w gęstej scopa. Pszczoły kaktusowe, pszczoły słonecznika lub pszczoły malwy Specjaliści ci preferują tylko jeden rodzaj kwiatów, a różne odmiany są wymieniane dla tej preferencji. Są one wytrzymałe i mają od małych do dużych z zaokrąglonymi główkami. Przenoszą one pyłek na swoich krzaczastych tylnych nogach, dając wygląd ogrzewaczy nóg pyłku.
Rodzina pszczela jako zorganizowana społeczność. W pszczelej rodzinie rozróżniamy pszczoły robotnice, trutnie oraz królową pszczelą. Matka i robotnice pszczele są diploidalne, trutnie natomiast haploidalne. Ich liczebność w ulu zmienia się w ciągu roku. Latem w ulu może się znajdować nawet 20-40 tys. robotnic, 300 do 3000
Spędzanie czasu w plenerze to wielka przyjemność, obarczona jednak ryzykiem ukąszenia przez owada. W ogrodzie, na tarasie lub na spacerze w parku możemy spotkać wiele różnych, niekiedy groźnych stworzeń, które potrafią nas dotkliwie pogryźć lub użądlić. Do szczególnie popularnych zaliczają się pszczoły i osy. Jeśli zastanawialiście się, czym się różni pszczoła od osy i chcielibyście wiedzieć, co zrobić w razie użądlenia, zachęcamy do lektury dzisiejszego artykułu. Czym się różni pszczoła od osy? Oba owady bywają często mylone, ze względu na sporą ilość podobieństw w ich wyglądzie. Nie oznacza to jednak, że nie da się ich rozpoznać. Wbrew pozorom osy i pszczoły różnią się pod wieloma względami – zarówno w kwestii wyglądu, jak i zachowania. Jak wygląda pszczoła? Pszczoły to owady o długości dochodzącej do 1,8 centymetra. Mają krępe, lekko wydłużone ciała oraz skrzydła z przezroczystej błonki. Tułów i odwłok pszczoły jest barwy ciemnobrązowej lub ciemnopomarańczowej. Nogi są dość masywne. Całe ciało pszczoły pokrywają tysiące delikatnych włosków, co zbliża je nieco do trzmiela, od którego jest jednak znacznie smuklejsza. Jak wyglądają osy? Osy osiągają długość do 1,8 centymetra, choć niektóre rodzaje potrafią być nieco większe. Ich ciało pokrywa gładki i lśniący pancerz, w wyraźne czarno-żółte pasy. Pomiędzy tułowiem a odwłokiem mocno zarysowuje się wcięcie, które dało nazwę do opisywania części ciała u człowieka. Mowa oczywiście o „talii osy”. Odnóża osy są cienkie. Przyjmują jednolicie żółty kolor. Różnice między pszczołą a osą Jak zatem można zaobserwować, wbrew pozorom osy i pszczoły można łatwo rozróżnić, gdyż owady te tylko z pozoru są do siebie bardzo podobne. Łączy je w zasadzie głównie wielkość. A co je różni? Podstawową różnicą w wyglądzie osy i pszczoły jest kolor obu owadów. Wskazówką są również mocno zarysowane pasy na ciele os. Oprócz tego osy są gładkie, na ich ciele nie pojawiają się włoski tak charakterystyczne dla pszczół. Ogólny wygląd również pozwala łatwo rozpoznać oba owady – pszczoły są krępe i nie mają wcięcia widocznego na ciele os. Poza tym zasadnicze różnice pojawiają się także w zachowaniu obu gatunków owadów. Pszczoły miodne zbierają nektar i produkują miód, czym nie zajmują się osy. Pszczoły żywią się wyłącznie pokarmem roślinnym, a osy mogą również spożywać pokarmy zwierzęce, np. mięso. Na koniec pamiętajmy również o tym, że pszczoły są spokojniejsze od os. Atakują wyłącznie w sytuacji zagrożenia. W chwili użądlenia przez pszczołę jej żądło odpada, a owad umiera. Osy natomiast mogą żądlić wielokrotnie, gdy zostaną sprowokowane. Stąd też wzięła się ich niezbyt dobra sława. Co na użądlenia pszczoły lub osy? W przypadku użądlenia przez oba rodzaje owadów, należy szybko zastosować skuteczne środki zmniejszające nieprzyjemne objawy, jak ból, pieczenie i obrzęk. Warto wykorzystać zimne okłady i maści histaminowe. Jeśli natomiast wolimy naturalne rozwiązania, wielkim wsparciem będzie bite away – certyfikowane urządzenie medyczne, uśmierzające ból dzięki terapii skoncentrowanym ciepłem. Postawmy na sprawdzone rozwiązania, zachowajmy ostrożność, stosujmy skuteczne środki na użądlenia owadów i nie prowokujmy owadów. Dzięki temu przyjemnie i spokojnie spędzimy czas na łonie natury. bite away – klikasz i swędzenie znika!
Dla laika owady te wyglądają tak samo. Tymczasem między pszczołą a osą, nie wspominając o szerszeniu czy trzmielu, jest kolosalna różnica! Pszczoła Istnieje wiele ras pszczół. Niektóre mają zaledwie 7–8 mm długości, ciała innych dochodzą do blisko 18 mm. Przedstawicielki rodzaju Apis różnią się też ubarwieniem – od jednolicie czarnego i ciemnobrązowego, przez brunatne, do czerwonopomarańczowego i żółtego. Niektóre ich gatunki słyną z łagodności, inne, w szczególności pszczoły dzikie i występujące na terenie Azji czy Afryki, wręcz przeciwnie – bywają z natury wojowniczo usposobione. Osa „Osy są owadami społecznymi, jak pszczoły czy mrówki, ale w przeciwieństwie do pszczół, które zawsze wykazują rozsądek, i do mrówek, które od czasu do czasu dostają paranoi, osy są urodzonymi szaleńcami”, pisał w Marzeniach i koszmarach Stephen King. Słynny autor literatury grozy nie mylił się. Te błonkówki z rodziny osowatych wyróżnia silnie przewężony u nasady odwłok, od którego wzięło się znane określenie „talia osy”, a przede wszystkim charakterystyczne czarno-żółte ubarwienie, które w świecie zwierząt sygnalizuje zagrożenie. Rzeczywiście, użądlenie osy jest zwykle dużo bardziej bolesne niż użądlenie pszczoły, a jego objawy mogą być groźne szczególnie dla osób uczulonych na jad niektórych błonkoskrzydłych. Osy, mierzące 10–15, a w przypadku królowych do 18 mm, łatwo wpadają w furię i bez zbędnych ceregieli przystępują do żądlenia. Lepiej trzymać się od nich z daleka, choć bywa to trudne, szczególnie latem, gdy gustujące w fast foodach i słodkościach owady chętnie zaglądają do naszych talerzy i szklanek. Szerszeń europejski Czarno-żółtym ubarwieniem i przewężeniem odwłoka przypomina osę, ale jest od niej zdecydowanie większy – robotnice szerszenia mierzą 17–24 mm, samce 21–23 mm, a królowe osiągają nawet 35 mm! Szerszeń europejski to pospolity mieszkaniec Polski, chętnie budujący gniazda się w pobliżu ludzkich osiedli. Nie jest jednak dobrym sąsiadem. Duży i groźnie wyglądający, budzi niemało strachu. Ponadto, pomimo tego, że jego jad zawiera niewiele więcej toksyn niż jad os i pszczół, to użądlenie pani szerszeniowej (samce nie mają żądła, można natomiast rozpoznać je po dłuższych czułkach), z uwagi na dłuższe i głębiej penetrujące żądło, jest wyjątkowo bolesne. Szerszenie są też jednymi z naturalnych wrogów pszczół – atakują ich gniazda i wyjadają larwy. Na szczęście pszczoły potrafią skutecznie bronić się przed drapieżcą: otaczają go ciasną kulą swoich ciał, wytwarzając wysoką temperaturę – po 10 minutach w pszczelej saunie szerzeń pada. Trzmiel Te często mylone z bąkami owady należą do rodziny Bombus. Duże, krępe i gęsto owłosione, sprawiają raczej sympatyczne wrażenie. W Polsce stwierdzono występowanie 40 gatunków trzmieli, drzewnego, ziemnego, polnego, łąkowego, żółtego, rudoszarego i kamiennika. Różnią się one od siebie kształtem korpusu i ubarwieniem, a z tego powodu niektóre ich gatunki na pierwszy i niezbyt uważny rzut oka łatwo pomylić z pszczołą (np. trzmiela żółtego) lub osą (np. trzmiela ziemnego). Chociaż grubawe, pokryte miękkimi włoskami trzmiele wyglądają na miłe i pocieszne kulki, ich wygląd nie powinien nikogo zwieść. Samice trzmieli mają żądło i w razie zagrożenia nie zawahają się go użyć. Zdarza się to wprawdzie rzadko (trzmiele są zdecydowanie mniej agresywne i nie tak napastliwe jak zdenerwowane pszczoły czy osy), a pozbawione haczyka żądło nie pozostaje w ciele ofiary, ale po użądleniu mogą wystąpić miejscowe obrzęki, u osób nadwrażliwych nawet objawy wstrząsu anafilaktycznego.
Pszczoła miodna (robotnica) żądli w życiu tylko raz. Osy, a wśród nich największe – szerszenie, mogą użądlić człowieka wielokrotnie, aż do całkowitego wyczerpania się zapasu jadu. W Polsce spotyka się również użądlenia przez trzmiela, chociaż o wiele rzadziej.
osa a pszczoła różnice
