Drogi Wychowawco, przed Tobą trzeci scenariusz zajęć Wychowania do Osobistego Rozwoju. Dziękuję Ci, że po niego sięgasz Pewnie już wiesz, że nasze materiały są tylko propozycją, kompilacją wielu ćwiczeń. Tylko Ty decydujesz o tym, które z nich pojawią się na Twojej lekcji. Kto zna Twoich uczniów lepiej niż Ty Ta lekcja będzie dosyć trudna, bo żmudna. Pojawi się dużo elementów do notowania, co jest ważnym i zamierzonym składnikiem tych zajęć. Samodyscyplina bywa nudna, ciężka i żmudna. Ale tylko ona przynosi spektakularne efekty. Chcemy, aby uczniowie od razu jej doświadczali. CEL: przekonanie uczniów o wartości samodyscypliny, ukazanie wyższości samokontroli nad motywacją, zachęcenie do codziennej pracy nad dobrymi nawykami. MATERIAŁY: wydrukowane zdjęcia: zdjęcie – Leo Messi zdjęcie – Ewa Farna zdjęcie – Suzanne Collins trzy całkiem różne widokówki pocięte na tyle elementów, aby wszystkie razem dały ilość uczniów obecnych na lekcji, zdjęcia do wyświetlenia na rzutniku: zdjęcie – diamenty zdjęcie – węgiel logo projektu kartki A4 – dla każdego ucznia po dwie sztuki, laptop, głośniki, rzutnik, kolorowe spinacze (mogą być takie na pranie) piosenka Kamila Bednarka Głowa do góry, filmik instruktażowy – Jak narysować domek, film pt. Przepis na samodyscyplinę. PRZEBIEG ZAJĘĆ: Część pierwsza: 1. Nauczyciel przygotowuje salę przed lekcją. Chowa w trzech różnych miejscach podobizny trzech osób. Na każdym stoliku kładzie jeden element widokówki, tak, aby każdy uczeń go otrzymał. Te puzzle będą potrzebne podczas podziału na grupy. 2. Gdy uczniowie usiądą na swoich miejscach, zaznacza, że fragment widokówki na stoliku jest bardzo ważny i będzie potrzebny w jednym z etapów lekcji, dlatego żaden z nich nie może się zgubić. Następnie prosi trzy chętne osoby do wzięcia udziału w wyzwaniu. Następnie informuje ich, że będą musieli opuścić salę i przychodzić kolejno, gdy zostaną zawołani. Kiedy ochotnicy wyjdą, instruuje pozostałą cześć klasy, co się teraz wydarzy. Nastąpi zabawa w ciepło zimno. Każdy kolejny ochotnik będzie musiał znaleźć pewną rzecz ukrytą w sali. Uczniowie są poinformowani gdzie co się znajduje i w jaki sposób mają udzielać instrukcji poszukującemu. 3. Odbywa się zabawa w ciepło zimno. Uczestnik, który odnajdzie daną podobiznę, dołącza do klasy i bierze udział w dalszej części gry. 4. Gdy już wszystkie zdjęcia zostają odnalezione, nauczyciel prosi uczestników zabawy, aby wyszli na środek sali i odpowiedzieli na kilka pytań: Seria pierwsza Co czuliście, gdy wszyscy naraz zaczęli Wam udzielać wskazówek? Jak się czuliście podczas poszukiwań? Na czym się skupialiście? Prawdopodobne odpowiedzi: dziwnie, wkurzali mnie, był hałas, czułem się zdezorientowany, chciałem tylko odnaleźć tę rzecz i mieć już spokój. Wnioski: Trudno jest wykonać coś ważnego, gdy wszyscy Ci patrzą na ręce, nie da się słuchać wszystkich naraz, trzeba się skupić na zadaniu, na celu, trzeba zdyscyplinować myśli. Seria druga Co łączy ze sobą tych ludzi? Dlaczego są podziwiani? Jaki jest wspólny mianownik tych trzech zdjęć? W jakim momencie zostały zrobione? Prawdopodobne odpowiedzi: są znani, są gwiazdami, coś w życiu osiągnęli, osiągnęli sukces, są bogaci, większość ludzi chciałaby być na ich miejscu, zdjęcia zostały zrobione w finałowym momencie ich pracy, np. gdy odbierali nagrodę, występowali na koncercie czy podczas autorskiego spotkania. Nauczyciel odczytuje kilka informacji na temat kulisów życia piłkarza, piosenkarki i pisarki. Leo Messi Od małego Lionel ukochał piłkę nożną i prawie nigdy się z nią nie rozstawał. Najstarszy brat Rodrigo wspominał: „mój brat, odkąd nauczył się chodzić, właściwie nigdy nie poruszał się bez piłki. Nawet gdy matka posyłała go po zakupy i musiał ją zostawić, zawsze jakoś sobie radził. Znajdował pustą puszkę po piwie albo pudełko po konserwach i ćwiczył zwody przez całą drogę”. Na boisku grał zawsze przeciwko starszym chłopcom, a pierwszymi i chyba najbardziej wymagającymi przeciwnikami byli jego starsi bracia. Matias – drugi z braci – wspominał: „był jak mały, uprzykrzony insekt, którego nie sposób się pozbyć […] Tak więc, kiedy nie mogliśmy mu odebrać piłki za pomocą techniki, używaliśmy siły. To były naprawdę ostre faule. Mój Boże, biedak nieraz zdrowo od nas oberwał!”. Leo wracał z boiska przeważnie z płaczem, podrapany, posiniaczony i z rozciętą skórą na nogach. To te doświadczenia z młodzieńczych lat miały zahartować Leo na przyszłość. Już w wieku 5 lat trenował w klubie Grandoli. Oscar López, który wraz z Salvadorem Apacio był jego pierwszym trenerem, mówił o Leo: ”szczerze mówiąc, podówczas sądziłem, że Rodrigo był znacznie bardziej utalentowany niż Leo, jednak istniała pomiędzy nimi jedna kluczowa różnica: Rodrigo był leniwy. Dlatego nie osiągnął tego co Leo. Messiego cechowała nienaganna dyscyplina taktyczna”. Leo wykazywał cechy profesjonalisty od najmłodszych lat, już wtedy wiedział, że aby osiągnąć sukces, musi podporządkować życie swojej pasji. Kontuzjowany od 10. listopada Leo Messi ciężko pracuje każdego dnia, by od początku roku 2014 być do dyspozycji Gerardo Martino. Przypomnijmy: Atomowa Pchła musiała opuścić boisko w Sewilli zaledwie po 20. minutach spotkania. Lekarze stwierdzili naderwanie mięśnia dwugłowego lewej nogi, co oznaczało od sześciu do ośmiu tygodni przerwy. Dziś rozpoczął się ósmy tydzień rehabilitacji Argentyńczyka. Trenujący pod czujnym okiem lekarzy Barcelony i reprezentacji Argentyny, Messi jest już niemal w stu procentach zdrowy i za kilka dni powinien otrzymać zielone światło pozwalające mu na grę. Ewa Farna – ma 24 lata i zdobyła już 34 nagrody, ma na swoim koncie cztery płyty czeskojęzyczne i pięć polskojęzycznych (tylko jedna z nich nosi ten sam tytuł). Pomyśl, ile pracy i wysiłku musiało ją to kosztować. Ile godzin musiała poświęcić na ułożenie tekstów piosenek, na wymyślenie melodii, na próby, na dystrybucję, na budowanie swojego wizerunku itd. Najważniejsza rada dla autorów książek – Bądź zdyscyplinowany. Bez samodyscypliny nie da się dobrze (i dużo) pisać. Nikt nam przecież nie każe wstawać o szóstej rano, jeść w pośpiechu śniadania i pędzić do pracy na drugi koniec miasta. Nie mamy deadline’ów, które spędzają nam sen z powiek, bo z projektem trzeba się uporać najlepiej „na wczoraj”. Dlatego tak ważna jest samodyscyplina. Stephen King napisał kiedyś, że aby być dobrym pisarzem, należy czytać i pisać co najmniej 2 godziny dziennie. Nie możemy czekać, aż wena sama na nas spłynie, musimy małymi kroczkami, dzień w dzień dochodzić do celu, np. wyznaczając sobie porę dnia na pisanie. Wniosek: Patrząc na sławnych ludzi widzimy tylko ich sukcesy, nagrody sam blichtr. Każdy chciałby być na ich miejscu, ale mało kto, jest w stanie tak ciężko pracować jak oni. Mało kto spoglądając na medal Messiego dostrzega jego drugą stronę, pełną bólu, kontuzji, tysiąca godzin treningów, porannego wstawania i codziennego zmuszania się do walki z samym sobą. 5. Nauczyciel podaje temat lekcji: TRZEBA ZROBIĆ COŚ, ABY BYĆ KIMŚ. Część druga: 1. Wychowawca informuje uczniów o celach lekcji. Prosi, aby w związku z tym, sporządzali podczas zajęć notatki w postaci mapy myśli. Na środku niech pojawi się temat. To będzie jedyna wytyczna. Pozostałe wnioski zapisują i rysują według własnego uznania, ale muszą być sporządzane systematycznie. Nauczyciel podkreśla, że na koniec lekcji będzie prosił o ich zaprezentowanie. Aby uczniom było łatwiej, ustala, że w momencie, gdy pojawią się ważne kwestie, będzie przypominał o sporządzaniu notatek za pomocą ustalonego sygnału, a będzie nim 11 sekund piosenki Kamila Bednarka Głowa do góry. 2. Uczniowie otrzymują pierwszy arkusz papieru A4 i zapisują dotychczasowe refleksje z lekcji. 3. Nauczyciel pyta uczniów, co oznacza powiedzenie „Ćwiczenie czyni mistrza”. Co się za nim kryje? Prawdopodobne odpowiedzi: Żeby coś umieć, trzeba ćwiczyć, do wszystkiego dochodzimy ciężką pracą. Wnioski: Mistrzowie się nie rodzą, oni powstają. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 4. Nauczyciel wyświetla na rzutniku (obok siebie) dwa zdjęcia – diamentów i węgla i pyta uczniów, co te dwa kamienie mają ze sobą wspólnego. Wnioski: Diament to węgiel, który wziął się do roboty. Nauczyciel wyświetla logo projektu Wychowanie do Osobistego Rozwoju, które przedstawia diament z lotu ptaka i tłumaczy im, że właśnie podjęli się najważniejszej pracy w swoim życiu, pracy nad sobą. 5. W związku z tym nauczyciel informuje uczniów, że i oni będą dzisiaj pracować nad sobą, dlatego będą potrzebowali drugiej kartki, roboczej, Każdy uczeń otrzymuje drugi arkusz kartki papieru A4. 6. Nauczyciel prosi uczniów, aby na roboczej kartce papieru spróbowali narysować domek – kopertę bez odrywania ręki i bez dublowania linii. Prawdopodobnie niewielu sobie poradzi z tym zadaniem. 7. Wychowawca włącza filmik, który instruuje, jak należy taki domek rysować. 8. Uczniowie pięciokrotnie ponawiają próbę. 9. Wychowawca prosi o wyciągnięcie wniosków z zadania. Wnioski: Każdej czynności musimy się nauczyć. Nikt nie rodzi się z rozwiniętą umiejętnością. Nie ma talentu, który nie potrzebowałby pracy. Nawet najprostsza czynność wymaga treningu. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 10. Nauczyciel włącza teledysk Ewy Farny i prosi, aby uczniowie zapisali tylko dwa zdania, które według nich są najważniejsze. 11. Uczniowie odczytują zdania, które zapisali. Prawdopodobnie wśród nich pojawią się te: Dzień za dniem buduj to, co chcesz mieć wiecznie. Tylko tak mogę mieć pewnego dnia, czego wciąż mi brak. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 12. Nauczyciel pyta uczniów, co w zasadzie oznaczają te zdania. Jak one się mają do rzeczywistości? Prawdopodobne odpowiedzi: Codziennie trzeba coś robić, codziennie trzeba pracować. Wnioski: Codziennie wykonaj jeden krok, który przybliży Cię do Twojego celu. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 13. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Prosi, aby teraz odszukali swojego zespołu, dopasowując element widokówki w ten sposób, by wspólnie stworzyli spójny obrazek. 14. Wychowawca wyświetla uczniom rysnotkę, która mówi o cenie za sukces. Następuje krótkie omówienie. 15. Grupy otrzymują następujące zadania. GRUPA I – LEO MESSI Jaki prawdopodobnie jest jego cel? Co musi robić każdego dnia? Czego nie może robić? Jaką cenę ponosi za swój sukces? GRUPA II – EWA FARNA Jaki prawdopodobnie jest jej cel? Co musi robić każdego dnia? Czego nie może robić? Jaką cenę ponosi za swój sukces? GRUPA III – SUZANNE COLLINS Jaki prawdopodobnie jest jej cel? Co musi robić każdego dnia? Czego nie może robić? Jaką cenę ponosi za swój sukces? 16. Uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Wnioski: Każdy sukces ma swoją cenę. Każdy może odnieść sukces, jeśli tylko jest w stanie za niego zapłacić. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 18. Nauczyciel włącza film pt. Przepis na samodyscyplinę i prosi uczniów, aby zanotowali dwie najważniejsze zasady, o których będzie mowa. 19. Nauczyciel zapisuje na tablicy pytanie: Dlaczego samodyscyplina ważniejsza jest od motywacji? Prawdopodobne odpowiedzi: Bo zmusza, nawet jak już się czegoś nie chce zrobić, uczy konsekwencji, pozwala na stały rytm, powoduje rutynę, dzięki której działamy automatycznie. Wnioski: Motywacja pozwala zacząć, a nawyk wytrwać. Muzyczna przypominajka – czas na zapisywanie notatki 20. Na odwrocie kartki z notatkami uczniowie zapisują nagłówek: KIM CHCĘ BYĆ I CO MUSZĘ ZROBIĆ A CZEGO MI NIE WOLNO, a następnie zapisują swoje cele i koszty, które muszą ponieść. 21. Chętni uczniowie prezentują swoje plany. Część trzecia: 1. Nauczyciel pyta uczniów, czy pamiętali o sporządzaniu notatek? Czy wykonaliby to zadanie w 100%, gdyby nie muzyczna przypominajka? Prawdopodobna odpowiedź: Gdyby nie przypomnienia, mielibyśmy mniej notatek. Wnioski: W samodyscyplinie bardzo ważnym elementem jest tzw. wyzwalacz. Coś, co będzie nam przypominało celu, np. gdy chcemy biegać rano, warto przygotować sobie strój i buty do biegania, które położymy w takim miejscu, aby nas „kłuły w oczy” 2. Uczniowie odczytują swoje notatki, w tym także zasady, które zostały wspomniane w filmie. 3. Nauczyciel wręcza im pamiątkowe dyscyplinujące spinacze, którymi będą mogli przypiąć sobie w widocznym miejscu w swoim pokoju notatki z zajęć, albo aktualne cele, nad którymi będą chcieli pracować. 4. Chętni uczniowie podsumowują zajęcia wskazując na te elementy, które im się najbardziej podobały. 5. Nauczyciel włącza całą muzyczną przypominajkę Co sądzisz o tej lekcji? Wykorzystasz ją w swojej pracy? Napisz w komentarzu wszystkie swoje refleksje, to dla mnie bardzo ważne. Jeśli ten scenariusz jest według Ciebie wartościowy, bardzo Cię proszę, poślij go dalej.